εκδηλώσεων 2019-2021

Φθινόπωρο 2016 - Φθινόπωρο 2021

Πέντε χρόνια πριν, μια παρέα σ' ένα μπαλκόνι σε κάποιο διαμέρισμα, ανάμεσα σε βιβλία, συγγράμματα, μπίρες, γέλια κι αστείρευτη έμπνευση, δημιούργησε την πιο πετυχημένη Λέσχη Ανάγνωσης της Καλλιθέας. Πάλι πέντε χρόνια μετά, σ' ένα κάλεσμα χαράς και ολοκλήρωσης, αποχαιρετάνε τη Λέσχη γεμάτοι όμορφες αναμνήσεις. «Φάλαινα» την ονόμασαν, εμπνευσμένοι από το ομώνυμο διήγημα του Πωλ Γκαντέν.

Η Φάλαινα ζούσε σε ομάδες, έχοντας μνήμη και αισθήματα. Επέστρεφε εμμονικά στον τόπο που τη λάτρεψαν. Φιλική, σε αγκάλιαζε, σε ταξίδευε αγόγγυστα στη ράχη της, για να απολαύσει μαζί σου υπέροχα ταξίδια στα βαθιά νερά των ωκεανών. Με 45 εκδηλώσεις και 55 και πλέον φιλοξενίες ανθρώπων από τον χώρο του βιβλίου (συγγραφείς, εκδοτικοί οίκοι, λογοτεχνικά περιοδικά, περφόρμερ, βιβλιοπωλεία κ.ά.), τα ταξίδια στο όνειρο μας συντρόφευσαν όλη αυτή την πενταετία.

Το φθινόπωρο του 2021 η Λέσχη Ανάγνωσης Φάλαινα, έχοντας κάνει τον κύκλο της, αποφάσισε να αναστείλει τη δραστηριότητά της.

Ευχαριστούμε όλα τα μέλη της Λέσχης, πρώην και νυν, που ακολούθησαν τη Φάλαινα στα λογοτεχνικά της ταξίδια. Ευχαριστούμε από καρδιάς όλους τους συγγραφείς και τους ανθρώπους του βιβλίου που δέχθηκαν να μοιραστούν με τη Φάλαινα το λογοτεχνικό τους όνειρο.

Τέλος, ευχαριστούμε την ίδια τη Φάλαινα, που, πριν βυθιστεί ξανά στον ωκεανό, μας βοήθησε μέσα από το βλέμμα της να διακρίνουμε έστω και λίγο τον απέραντο ορίζοντα που ονομάζεται λογοτεχνική δημιουργία.

«Τα ζώα απ' έξω κοιτούσαν πότε τα γουρούνια και πότε τους ανθρώπους, πότε τους ανθρώ­πους και πότε τα γουρούνια, ύστερα πάλι τα γουρούνια και πάλι τους ανθρώπους, αλλά ήταν αδύνατον να δια­κρίνουν ποιος ήταν ποιος. »

- George Orwell, Η Φάρμα Των Ζώων, Εκδόσεις Γράμματα

"Τέλος πάντων, να, φαντάζομαι όλα 'κείνα τα πιτσιρίκια να παίζουνε ένα παιχνίδι σ' ένα μεγάλο σικαλοχώραφο και τα ρέστα. Χιλιάδες πιτσιρίκια και δεν είναι κανένας εκεί - θέλω να πω, κανένας μεγάλος - εκτός από μένα. Και γω στέκομαι φύλακας, στο χείλος ενός τρελογκρεμού. Αυτό που πρέπει να κάνω είναι να τα πιάνω άμα κάνουνε να πέσουνε στο γκρεμό - θέλω να πω, άμα τρέχουνε και δε βλέπουνε πού πάνε, πρέπει να πετάγομαι από κάπου και να τα πιάνω. Αυτό θα κάνω όλη μέρα. Θα 'μαι μονάχα ο φύλακας στη σίκαλη, να πιάνω τα παιδάκια και τα ρέστα. Το ξέρω πως είναι παλαβωμάρα, αλλά είναι το μόνο πράμα που 'θα θελα να 'μαι στ' αλήθεια. Το ξέρω πως είναι παλαβωμάρα."

J.D. SALINGER : Ο ΦΥΛΑΚΑΣ ΣΤΗ ΣΙΚΑΛΗ

«Με ποιο δικαίωμα μου κάνεις κήρυγμα; Βλέπω την ερώτηση στο τρομαγμένο βλέμμα σου. Σ' ακούω να την ξεστομίζεις όλο αυθάδεια. Φοβάσαι να αντικρίσεις τον εαυτό σου, ανθρωπάκο. Φοβάσαι την κριτική, όσο και τη δύναμη που σου υποσχέθηκαν. Αλήθεια, πώς σκέφτεσαι να χρησιμοποιήσεις τη δύναμή σου; Δεν ξέρεις. Φοβάσαι και να σκεφτείς ακόμη πως μπορεί κάποια μέρα να 'σαι διαφορετικός: ελεύθερος αντί φοβισμένος, ειλικρινής αντί ραδιούργος, να χαίρεσαι τον έρωτα, όχι σαν τον κλέφτη μες στη νύκτα, αλλά ανοικτά, στο φως του ήλιου. Απεχθάνεσαι τον εαυτό σου, ανθρωπάκο. Αναρωτιέσαι, «Ποιος είμαι εγώ που θα 'χω άποψη, θα κουμαντάρω τη ζωή μου και θα αποκαλώ ολάκερη την οικουμένη δική μου;» Δίκιο έχεις. Ποιος είσαι εσύ που θα διεκδικήσεις τη ζωή σου; Ε, λοιπόν, θα σου πω ποιος είσαι.

Άκου Ανθρωπάκο- Βίλχεμ Ράιχ

Ωθούμενος απ' την ανάγκη να κάνω κάτι, να γεμίσω τελοσπάντων τον χρόνο μου, θέλησα να θυμηθώ, μες στο σκοτάδι μου, όλα όσα γνώριζα. Νύχτες ολόκληρες σπατάλησα για να θυμηθώ τη σειρά και τον αριθμό ορισμένων ερπετών σκαλισμένων σε πέτρα ή το σχήμα ενός φαρμακευτικούδέντρου. Έτσι υπέταξα τα χρόνια, έτσι ανέκτησα ό,τι μου ανήκε. Μια νύχτα ένιωσα ότι προσέγγιζα μια πολύτιμη ανάμνηση· πριν ακόμη δει τη θάλασσα, ο ταξιδιώτης νιώθει μια αναταραχή στο αίμα του. Λίγες ώρες αργότερα, άρχισα να διακρίνω καθαρότερα αυτή την ανάμνηση· ήταν μία από τις παραδόσεις του θεού. Την πρώτη μέρα της Δημιουργίας, ο θεός, προβλέποντας ότι στη συντέλεια των καιρών θα επισυμβούν ερήμωση και χαλασμός,έγραψε την μαγική φράση που μπορεί να εξορκίσει όλα αυτά τα δεινά. Την έγραψε δε κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να φτάσει και στις πιο απόμακρες γενιές και να είναι απρόσβλητη απ' την τύχη. Κανείς δεν ξέρει ούτε πού την έγραψε ούτε με τι χαρακτήρες, μας αρκεί όμως να γνωρίζουμε ότι κάπου υπάρχει,μυστική, κι ότι μια μέρα κάποιος εκλεκτός θα την διαβάσει.Σκέφτηκα λοιπόν ότι, όπως πάντα, είχαμε φτάσει στη συντέλεια των καιρών κι ότι η μοίρα, που μ' έφερε να είμαι ο τελευταίος ιερέας του θεού, μπορεί και να μου έδινε το προνόμιο να διαισθανθώ αυτή τη γραφή. Το γεγονός ότι ήμουν κλεισμένος σε μια φυλακή δεν μου απαγόρευε αυτή την ελπίδα· μπορεί και να 'χα δει χιλιάδες φορές την επιγραφή στο Καολόμ και να υπολειπόταν απλώς το να την καταλάβω.Η σκέψη αυτή, πρώτα με εμψύχωσε κι ύστερα με βύθισε σ'ένα είδος ιλίγγου...

Κάποιος Έλληνας φιλόσοφος (που αποσπάσματά του παραθέτει εδώ ο Αριστοτέλης σου, συνένοχη και ρυπαρή auctoritas) είπε ότι η σοβαρότητα των αντιπάλων θα πρέπει να διασκεδάζεται με το γέλιο, και το γέλιο να αντιπαρατίθεται στη σοβαρότητα. Η σωφροσύνη των πατέρων μας έχει κάνει την επιλογή της: αν το γέλιο είναι η τέρψη του όχλου, η ακολασία του όχλου αναχαιτίζεται, ταπεινώνεται και πειθαναγκάζεται με τη σοβαρότητα. Και ο όχλος δεν έχει τα εφόδια για να εξευγενίσει το γέλιο του, έτσι που να το κάνει όπλο κατά της σοβαρότητας των ποιμένων, που οφείλουν να τον οδηγήσουν στην αιώνια ζωή και να τον απομακρύνουν από τους πειρασμούς της κοιλιάς, των γεννητικών οργάνων, της τροφής, των πρόστυχων του επιθυμιών. Αν όμως μια μέρα κάποιος, ανακινώντας τα λόγια του Φιλοσόφου, και μιλώντας επομένως σαν φιλόσοφος, αναγάγει την τέχνη του γέλιου σε επιδέξιο όπλο, αν η ρητορική της πειθούς αντικατασταθεί από τη ρητορική του χλευασμού, αν η ρητορεία, που σκοπεύει σε υπομονετική και σωτήρια δημιουργία εικόνων λύτρωσης, αντικατασταθεί από την ρητορεία της ανυπόμονης καταστροφής και της παραμόρφωσης των πιο ιερών και σεβαστών εικόνων -ω! την ημέρα εκείνη ακόμα κι εσύ και όλη η σοφία σου Γουλιέλμο, θα έχετε ανατραπεί!»

Απόσπασμα από το βιβλίο του Ουμπέρτο Έκο - Το όνομα του ρόδου

Αλλά όσο περισσότερο βούταγε την εικόνα της στη λάσπη του πολέμου τόσο περισσότερο ο πόλεμος έμοιαζε με την Αμαράντα. Έτσι, είχε βασανιστεί στην εξορία, ψάχνοντας να βρεί τρόπο να τη σκοτώσει με τον ίδιο το θάνατο του. Έσκαψε τόσο βαθιά στα αισθήματα του και αναζητώντας το συμφέρον, συνάντησε τον έρωτα, γιατί προσπαθώντας να την κάνει να τον αγαπήσει, κατέληξε να την αγαπήσει αυτός. Τη συνάντησε στην εικόνα που πλημμύριζε την ίδια την τρομερή του μοναξιά. Μετά από τόσα χρόνια θάνατο, ήταν τόση η λαχτάρα για τους ζωντανούς, τόσο πιεστική η ανάγκη για συντροφιά, τόσο τρομακτική η προσέγγιση σ' εκείνον τον άλλο θάνατο που υπάρχει μέσα στο θάνατο, που ο Προυδένσιο Αγκιλάρ είχε φτάσει ν' αγαπήσει το χειρότερο εχθρό του.

Γκάμπριελ Γκαρσία Μάρκες, 100 χρόνια Μοναξιάς

Όρθιο εκείνο το πλούσιο πλήθος κι εκχριστιανισμέ­νο. Με την αθέλητη ζωή πού από φύση δεν την άντεχαν καί δεν προσδοκούσαν. 'Όμως την άντεξαν και ο λαός των ανθρώπων τυραννισμένος. Μέσα στο φως αυτής της Αναγέννησης υψώνονται βασανι­σμένοι αλλόκοτα. Αλαζονικά δυστυχισμένοι στέ­κονται εκεί ασάλευτοι. Ριπές από μακρινές φωτιές άλλων βουνών κι άλλων νησιών της θάλασσας. Οι φωτιές βρέχουν τα πρόσωπά τους. Λιώνουν καί χύνονται μέσα στις σκληρές πτυχές των φορεμά­των. Γνωρίζουν πώς οι φωτιές αυτές ανάφτηκαν γιά άλλες φωτιές πιο μακρινές κι εκείνες γιά μακρύτερες. Άπό τον άγνωστο τόπο οπου έπαίχτηκε ή ζωή τους. Άλλά εγώ μ' έναν κρύο τρόμο συναι­σθάνομαι τα αισθήματα εκείνων πού άναβαν τις φωτιές. Με τι αισθήματα άναβαν; Προπαντός οι πιο κοντινοί από βορρά καί μ' έναν αισθηματικό θυμό συγγενικό τούς συνερίζομαι. Γιατί κατάγομαι από την Θεσσαλία.

Γιώργος Χειμωνάς, Οι χτίστες

Λόγια και εικόνες για τη χρονιά που αφήσαμε πίσω μας (2019)

Γιατί όταν λιγοστεύουν οι Φάλαινες, τα νερά γίνονται λιγότερο γαλάζια...

Οι εκδηλώσεις μας φιλοξενήθηκαν  στο παραδοσιακό καφενείο Ηλιόπετρα (Ελ.Βενιζελου 99, Καλλιθέα) καθώς και σε άλλα βιβλιοπωλεία κι επιλεγμένους χώρους.

Επιστροφή στο αρχικό site της Φάλαινας